1
چگونه نوجوانان را به نماز تشویق
کنیم؟
2
چگونه نوجوانان را به نماز تشویق کنیم؟
انسان موجودی است که در زندگی خود، خواه ناخواه با اضطرابات و نگرانی هایی روبه
روست. گاهی این نگرانی ها برای برخی محدود به مسائل مادی است و گاهی از این
حد گذشته و جنبه غیرمادی و معنوی هم پیدا می کند. این حالتگاهی برخی از انسان
ها را چنان به خود مشغول می دارد که تمام عمرشان را در بر می گیرد و با همان حالت
از دنیا می روند و در برخی دیگر، مدتی از حیاتشان را اشغال و زمانی سر بلند می کنند
که مدت زیادی از عمرشان سپری شده است. اما عده ای از افراد آگاه با تدبیر خاص
جلوی این حالا ت درونی خود را گرفته و ناآرامی درونی خود را آرامش می بخشند .
برای همه ما این نکته حائز اهمیت بسیاری است که بدانیم عامل این آرامش چیست و
چگونه آن اضطراب به طمانینه تبدیل شده و آرامش تضمین و تامین می گردد. آری
بدانید با یاد خدا » خداوند با یکجمله کوتاه و مختصر پاسخ این سوال را داده اند که
اما باید گفت که این کلام الهی برای بسیاری از افراد حتی «. دلها آرام می گیرد
تحصیل کرده های ما شاید مبهم بوده و تفسیر آن روشن نیست. علا مه طباطبایی
در » : (رحمه الله) صاحب تفسیر ارزشمند المیزان در تبیین و تفسیر این آیه می فرمایند
این آیه و کلا م الهی تذکر و توجهی برای مردم است که قلب ها را متوجه و متمایل به
3
یاد ذکر او سازند. زیرا هیچ تلا شی و همتی برای انسان در زندگیش نیست مگر برای
رسیدن به سعادت و نعمتو هیچ ترسی ندارد مگر ترساز افتادن در بدبختی و سختی و
شقاوت و خداوند تنها سبب و یگانه عاملی است که امور خیر در دست اوست و نیزهمه
خوبی ها به او برمی گردد و او قادر بر بندگان و ضامن سعادت ایشان است. پستوجه و
اعتماد و اتصال به او موجب نشاط و شادابی و کمال مطلوب است. پسقلب ها به یاد او
در روایت وارد شده «. از نگرانی ها و اضطرابات مطمئن می شوند و تسکین می یابند
استکه وقتی این آیه (آیه 28 سوره رعد) نازل شد پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) به
اصحابشفرمود آیا می دانید معنی این آیه چیست؟ اصحاب گفتند خدا و رسولشبهتر
و در .« کسی که خدا و رسول او و اصحاب پیامبر را دوست بدارد » : می دانند. فرمود
روایت دیگر دارد که خدا و رسول و اهل بیت و پیروان و شیعیان ما را دوست داشته
باشد.ذکر در لغت به معنای حفظ مطالب و معارف آمده با این فرق که حفظ به معنای
به دست آوردن در ابتدای امر گفته می شود و ذکر به ادامه و حاضر داشتن آن. که آن
حضور گاهی قلبی است و گاهی قولی و به همین خاطر ذکر را به دو قسم قلبی و زبانی
تقسیم کرده اند. و اما مصداق ذکر: برای ذکر افراد و مصادیق زیادی در قرآن و سنت
بیان شده است ولی آنچه از فحصو بررسی در آیات و روایات به دست می آید این
است که نماز، فرد واقعی و مصداق حقیقی ذکر الهی است چون نماز دستوری است که
در همه شرایع و ادیان الهی جزو فرائضو واجبات بوده است و خداوند در قرآن کریم
نماز را بپا دار » تصریح کرده است که مراد از ذکر الهی، نماز است. اقم الصلا ه لذکری
نماز بزرگترین ذکر الهی » و در آیه دیگر می فرماید: ولذکرالله اکبر .« تا به یاد من باشی
اینکه نماز را برترین مصداق ذکر خدا یاد کرده شاید بدین جهت باشد که در « است
4
اعلی و خالق یکتا از اضطراب درونی « حال قیام به نماز، نفسآدمی در اثر توجه به مبدا
دور شده و سختی ها و ناملا یمات را از یاد می برد و شاید وجه کمک گرفتن از نماز
همین باشد. در « یعنی از صبر و نماز استعانت بجوئید » در آیه استعینوا بالصبر والصلا ه
شیطان می خواهد در میان شما به وسیله شراب و قمار » تفسیر آیه 91 سوره مبارکه مائده
«. عداوت ایجاد کند و شما را از ذکر خدا و نماز باز دارد آیا خودداری خواهید کرد
به این دلیل خداوند در این آیه نماز را جدای از ذکر خدا اسم برد - با » : گفته شد که
توجه به اینکه نماز هم ذکر خداست - که نماز فرد کامل از ذکر الهی است و خداوند
اهتمام بیشتری به امر آن دارد و در روایت صحیح هم وارد شده که نماز پایه و ستون
که فرمود: ان الصلا ه « در آیه 103 سوره مبارکه نسا « موقوت » و نیز از کلمه « دین است
استفاده می کنند که وقت در نماز کنایه از ثبات و » . کانت علی المومنین موقوتا
تغییرناپذیر بودن این فریضه الهی است یعنی نماز یک فریضه ثابتی است که در هیچ
حال ساقط نمی شود و هرگز تبدیل به چیز دیگر نمی گردد آنطور که مثلا روزه در
بنابراین کمترین تردید در این مطلب روا نیست «. مقام اضطرار تبدیل به فدیه می شود
که یاد خدا آرام بخشدلها از همه یاسها و ناآرامی ها بوده و نماز روشن ترین مصداق
و فرد اکمل از ذکر الهی است. نتیجه اینکه نماز تنها عامل بازدارنده از همه لغزش ها و
تنها تکیه گاه امن و مامن مستحکم برای انسان ها خصوصا جوانان است که هرگز نفس
خویش را از افتادن در مهلکه حوادث مصون نمی بینند و شاید به همین سبب باشد که
در کتاب آسمانی قرآن کمتر عبادتی چون نماز مورد اهمیت قرار گرفته است تا آنجا
که حدود صد و چهارده مورد این کلمه در قرآن به کار رفته و در پانزده مورد امر به آن
شده است و در صدق و درستی ادعای ما همین بسکه جوانی از انصار نماز را با پیامبر
5